Parça ve Bütün

Birbirlerine bağlanmış nesnelerde, nesneyi ve bağlantıyı dile getiren iki terimdir parçayla bütün.
Diyalektik maddeci düşünce ya da diyalektik materyalist felsefe, bu iki terimi birlikte ele alır. Bu düşüncenin bu kavramlara yaklaşımı, metafizik ve düşünceci (idealist) felsefenin yaklaşımından farklıdır.

Bağımlı, bağımsız...

Metafizik bütünü parçaların toplamı sayar ve parçalarda olmayanın bütünde de olmayacağını ileri sürer. Düşüncecilikse, bütünü parçaların toplamından büyük saymış ve onu ruhsal bir öz olarak tanımlamıştır.

Her iki varsayımın büyük yanılgısı, ilkin, bu kavramlara yaklaşırken canlı ve cansız, soyutla somut, bağımlıyla bağımsız ayrımlarını gözönünde tutmamakla başlar.

Somut, soyut...

İkinci olarak bütün, parçaların niceliksel bir toplamı değildir; bundan ötürü de bütünün özellikleri parçalarının özelliklerine indirgenemez. Üçüncü olarak bütünle parçalarını karşılaştırmak değil, onları diyalektik ilişkileri içinde ele almak gerekir.

Parça ve bütün...

Parçalarının bilgisi edinilmedikçe, bütün; bütünün bilgisi edinilmedikçe, parçalar anlaşılamaz. Cansız bütün birbiriyle kaynaşmış bir nesneler biçimidir. Canlı bütünse, kendisini oluşturan nesnelerin bir bağlantı biçimidir. Soyutla somut, bağımsızla bağımlı arasındaki ayrımlar da bu temel ayrıma dayanır.

Konuyu bilenler, bu yolculukta, düşünceciliğin büyük ustası Hegel'e de uğranacağını çoktan anlamıştır bile.